مسمومیت حاد با فسفین
آلومینیوم فسفاید (تواید کننده فوری فسفین) یک آفت کش سمی و جامد است که به طور گسترده در کشاورزی جهت از بین بردن حشرات در غلات استفاده می¬شود که از مزایای آن می¬توان به ارزان بودن و عدم به جا ماندن بقایا اشاره کرد. در ایران با نام قرص برنج بعنوان یک حشره کش موثر به صورت گسترده برای پیشگیری از آفت زدگی در کیسه های حاوی دانه‌های خوراکی (برنج، غلات و حبوبات) و یا در فضای انبار مورد استفاده قرار می‌گیرند. طبق آمار ۷۰ درصد موارد مسمومیت با آن منجر به مرگ می‌شود. احتمالا دلیل این مرگ و میر بالا در انسان با این مسمومیت ناشناخته بودن مکانسیم عمل دقیق آن و عدم وجود آنتی دوت مناسب می‌باشد. تداخل آلومینیوم فسفاید با رطوبت اتمسفر و یا اسید کلریدریک معده سبب آزاد شدن گاز فسفین می‌شود که فرم فعال آن است. همچنین این سم به عنوان سم خودکشی شناخته می¬شود چراکه به آسانی در بعضی مارکت¬ها در دسترس است. بر اساس گزارشات مسمومیت با فسفین متداول¬ترین عامل خودکشی در هند است. در ایران نیز تعداد مسمومیت¬های عمدی با آن با میزان مرگ و میر بالا در حال افزایش است . دو مکانیسم اصلی سمیت سلولی شناخته شده در سمیت فسفین مهار آنزیم های زنجیره انتقال الکترون و در نتیجه کاهش میزان ATP سلولی و ایجاد استرس اکسیداتیو می‌باشد.

مجری دکتر محمد عبداللهی